Νέα

ΥΠΟΘΕΣΗ PARRILLO v. ITALY
Δημοσιεύθηκε στις: 09/09/2015

Το 2002 η προσφεύγουσα και ο σύντροφός της κατέφυγαν στην τεχνικές της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μέσω της οποίας δημιουργήθηκαν πέντε έμβρυα τα οποία κρυοσυντηρήθηκαν. Το Νοέμβριο του έτους 2003 ο σύντροφος της προσφεύγουσας απεβίωσε. Η αιτούσα επιθυμούσε να δωρίσει τα in vitro έμβρυά για να βοηθήσει την επιστημονική έρευνα ώστε να βρεθούν τρόποι να θεραπευθούν ασθένειες που είναι δύσκολες να ιαθούν.

Ωστόσο, το κεφάλαιο 13 του ν. 40/2004 της 19ης Φεβρουαρίου 2004 απαγορεύει τους πειραματισμούς στα ανθρώπινα έμβρυα, ακόμη και για επιστημονικούς ερευνητικούς σκοπούς, καθιστώντας κάθε τέτοια προσβολή τιμωρητέα με ποινή από δύο έως έξι χρόνια φυλάκισης. Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι τα εν λόγω έμβρυα δημιουργήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του προαναφερθέντος νόμου, και ότι, επομένως, ήταν απολύτως νόμιμο για εκείνη να αποθηκεύσει τα έμβρυα μέσω της κρυοσυντήρησης χωρίς να χρειάζεται να εμφυτευθούν αμέσως.

Βάσει του άρθρου 1 του Πρωτοκόλου Αριθμός 1, η προσφεύγουσα παραπονέθηκε ότι ο ν, 40/2004 της απαγόρευε να δωρίσει τα έμβρυά της για επιστημονική έρευνα, υποχρεώνοντάς την να τα διατηρήσει σε κατάσταση κρυοσυντήρησης μέχρις ότου αυτά δεν ήταν πλέον βιώσιμα, αλλά και βάσει του άρθρου 8 της ΕΔΔΑ, αναφορικά με την καταγγελία της ότι τέτοια παρέμβαση παραβίαζε το δικαίωμά της για σεβασμό στην ιδιωτική της ζωή.

Η αίτηση υπεβλήθη στο ΕΔΔΑ στις 26 Ιουλίου 2011. Στις 28 Μαΐου 2013 η καταγγελία της κυρίας Parrillo, βάσει του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ (ελευθερία έκφρασης)- ότι η απαγόρευση δωρεάς εμβρύου αποτελούσε παραβίαση ελευθερίας της έκφρασης, μια θεμελιώδη πλευρά της οποίας ήταν και η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας – κηρύχθηκε απαράδεκτη, καθώς αφορούσε ένα δικαίωμα που δεν παραχωρήθηκε άμεσα σε αυτήν, αλλά μάλλον στους ερευνητές και στους επιστήμονες.

Στις 28 Ιανουαρίου 2014 το Τμήμα στο οποίο ανατέθηκε η υπόθεση, παραιτήθηκε της δικαιοδοσίας του υπέρ του Τμήματος Ευρείας σύνθεσης. Η συνεδρίασε έλαβε χώρα στο Στρασβούργο στις 18 Ιουνίου 2014.

Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ:

Αναφορικά με την εξάντληση των εθνικών μέσων:

Η Ιταλική Κυβέρνηση ισχυρίσθηκε ότι η κυρία Parrillo θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιήσει ένα μέσο για τον έλεγχο της συνταγματικότητας, το οποίο εισήχθη στην Ιταλία το έτος 2007. Το ΕΔΔΑ εξέφρασε την ικανοποίησή του – στη νέα αυτή μέθοδο ελέγχου- για την ενθάρυνση που χορηγήθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο στις εθνικές δικαστικές αρχές να ερμηνεύσουν τα εθνικά στάνταρ και το Σύνταγμα υπό το πρίσμα της ΕΣΔΑ και της νομολογίας του ΕΔΔΑ. Ωστόσο, σημείωσε, από τη μία πλευρά ότι το ιταλικό σύστημα προβλεπόταν μόνο για έμμεσες αιτήσεις των ατόμων στο Συνταγματικό Δικαστήριο και από την άλλη ότι δεν είχε αποδειχθεί μέσω της νομολογίας και της πρακτικής ότι, όσον αφορά τη δωρεά εμβρύων για έρευνα, μια προσφυγή της κυρίας Parrillo ενώπιον των τακτικών δικαστηρίων αναφορικά με το ερώτημα της συνταγματικότητας ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου υπό το πρίσμα της ΕΣΔΑ θα αποτελούσε αποτελεσματικό μέσο. Συνεπώς, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι η κυρία Parrillo θα έπρεπε να είχε εξαντλήσει το συγκεκριμένο μέσο.

Αναφορικά με την εφαρμογή του άρθρου 8 και το παραδεκτό της προσφυγής της κυρίας Parrillo:

Για πρώτη φορά το ΕΔΔΑ κλήθηκε να αποφασίσει στο ερώτημα αν «το δικαίωμα σεβασμού στην ιδιωτική ζωή» θα μπορούσε να περιλαμβάνει το δικαίωμα να γίνει χρήση των εμβρύων που αποκτήθηκαν μέσω ΙΥΑ για δωρεά προς επιστημονική έρευνα. Η πλευρά της «οικογενειακής ζωής» δεν αποτελούσε ζήτημα στη συγκεκριμένη περίπτωση από τη στιγμή που η κυρία Parrillo είχε αποφασίσει να μην προχωρήσει σε εγκυμοσύνη με τα εν λόγω έμβρυα. Το ΕΔΔΑ, σημειώνοντας ότι τα έμβρυα που αποκτήθηκαν μέσω ΙΥΑ περιείχαν το γεννητικό υλικό του συγκεκριμένου προσώπου και συνεπώς αποτελούσαν συστατικό στοιχείο της ταυτότητάς του, κατέληξε ότι η δυνατότητα της κυρίας Parrillo να επιλέξει την τύχη των εμβρύων της αφορούσε μια πτυχή της προσωπικής της ζωής και κατά συνέπεια σχετιζόταν με το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού. Το ΕΔΔΑ έλαβε, επίσης, υπόψη τη σπουδαιότητα που αποδίδεται από το εθνικό νομικό σύστημα στην ελευθερία επιλογής των γονιών αναφορικά με την τύχη των εμβρύων που δεν προορίζονταν για εμφύτευση. Ως εκ τούτου κατέληξε ότι το άρθρο 8 ήταν εφαρμοστέο στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Αναφορικά με τη νομιμότητα των στόχων που εξασφαλίζονται από την επέμβαση στην ιδιωτική ζωή της κυρίας Parrillo:

Η απαγόρευση δωρεάς για επιστημονική έρευνα εμβρύων που αποκτήθηκαν μέσω ΙΥΑ που δεν προορίζονταν για εμφύτευση αποτελούσε επέμβαση στο δικαίωμα της κυρίας Parrillo για σεβασμό στην ιδιωτική της ζωή, κυρίως καθώς η δωρεά εμβρύων δε ρυθμιζόταν στην Ιταλία κατά το χρόνο που αυτή είχε προσφύγει στην αναπαραγωγικές τεχνικές. Σύμφωνα με την Κυβέρνηση, αυτή η επέμβαση, που προβλέπεται στο ν. 40/2004, επιδιώκει το σκοπό προστασίας «της δυνατότητας των εμβρύων για ζωή», καθώς το έμβρυο θεωρείται, σύμφωνα με το ιταλικό νομικό σύστημα, ως υποκείμενο δικαίου που δικαιούται σεβασμού λόγω της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αν και αυτός ο σκοπός θα μπορούσε να συνδεθεί με το νόμιμο σκοπό της «προστασίας των ηθών και των δικαιωμάτων και της ελευθερίας των άλλων» που προβλέπεται στο άρθρο 8, αυτό δε συνεπάγεται οποιαδήποτε αξιολόγηση από το ΕΔΔΑ αναφορικά με το αν η λέξη «άλλων» επεκτείνεται στο ανθρώπινο έμβρυο.

Η αναγκαιότητα επέμβασης σε μια δημοκρατική κοινωνία:

Το Δικαστήριο έκρινε καταρχάς ότι θα έπρεπε να παρέχεται στην Ιταλία ευρύ περιθώριο εκτίμησης στη συγκεκριμένη υπόθεση, η οποία ήγειρε ευαίσθητα ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα. Επιπρόσθετα, δεν αφορούσε μελλοντική γονεϊκότητα και το δικαίωμα που επικαλέστηκε η κυρία Parrillo δεν ήταν ένα από τα βασικά δικαιώματα που προστατεύονται από το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, και δεν αφορούσε μια σημαντική πτυχή της ύπαρξης και της ταυτότητάς της. Αυτή η ανάγκη για ένα ευρύ περιθώριο εκτίμησης επιβεβαιώθηκε πρώτον από την έλλειψη ευρωπαϊκής συμφωνίας πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα και δεύτερον από τα διεθνή κείμενα.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε ευρωπαϊκή συναίνεση πάνω σ’ αυτό το ευαίσθητο θέμα της δωρεάς εμβρύων που δεν προορίζονται για εμφύτευση. Αν και μερικά κράτη-μέλη είχαν υιοθετήσει μια επιτρεπτική προσέγγιση σ’ αυτόν τον τομέα (17 χώρες από τις 41), άλλα επέλεξαν να την απαγορεύσουν (Ανδόρα, Λεττονία, Κροατία και Μάλτα) ή να επιβάλουν αυστηρές προϋποθέσεις στην έρευνα με τη χρήση των εμβρυϊκών κυττάρων ( π.χ. Σλοβακία, Γερμανία, Αυστρία ή Ιταλία).

Αναφορικά με τα διενθή κείμενα, τα σχετικά εργαλεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής  Ένωσης επιβεβαίωσαν ότι οι εθνικές αρχές απολάμβαναν ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας να θεσπίσουν περιοριστική νομοθεσία όπου η καταστροφή των ανθρώπινων εμβρύων βρισκόταν σε κίνδυνο, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, την ποικιλία των απόψεων στην Ευρώπη σχετικά με την έννοια της αρχής της ανθρώπινης ζωής. Αν και κάποια όρια επιβλήθηκα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτά στόχευαν περισσότερο να μετριάσουν τις υπερβολές στο συγκεκριμένο τομέα.

Αναφορικά με την ιταλική νομοθεσία πάνω στο θέμα, το Δικαστήριο διαπίστωσε, πρώτον, ότι η διατύπωση του ν. 40/2004 έδωσε αφορμή για σημαντικές συζητήσεις και ότι ο ιταλός νομοθέτης έλαβε υπόψη του το συμφέρον του Κράτους να προστατευθεί το έμβρυο και το συμφέρον των ενδιαφερόμενων προσώπων να ασκήσουν το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού και δεύτερον, ότι οι αντιφάσεις του ιταλικού νόμου που προβάλει η κυρία Parrillo -για το δικαίωμα άμβλωσης στην Ιταλία και για τη χρήση από τους ιταλούς ερευνητές των σειρών ανθρώπινων εμβρυικών βλαστοκυττάρων από έμβρυα που καταστράφηκαν στο εξωτερικό- δεν επηρέζαν άμεσα το δικαίωμα που αυτή επικαλέστηκε.

 Τέλος, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι ο νεκρός σύντροφος της κυρίας Parrillo, που διατηρούσα τα ίδια συμφέροντα στα εν λόγω έμβρυα όπως η προσφεύγουσα κατά το χρόνο διενέργειας της ΙΥΑ, θα ήθελε να δωρίσει τα έμβρυα στην επιστήμη. Επιπλέον, δεν υφίσταντο ρυθμίσεις που να διέπουν την κατάσταση στην Ιταλία.

Το Δικαστήριο κατέληξε ότι η Ιταλία δεν είχε υπερβεί το ευρύ περιθώριο εκτίμησης που διέθετε σ’ αυτή την υπόθεση και ότι η εν λόγω απαγόρευση ήταν «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία». Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ.

Το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν ήταν αναγκαίο να εξετάσει και το ευαίσθητο και αμφιλεγόμενο ζήτημα της κατάστασης του ανθρώπινου εμβρύου in vitro όπως και το πότε αρχίζει η ανθρώπινη ζωή, με δεδομένο ότι το άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή) δεν αποτελούσε θέμα στη συγκεκριμένη υπόθεση. Αναφορικά με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθμός 1 (προστασία της ιδιοκτησίας) το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθώς τα ανθρώπινα έμβρυα δεν μπορούν να υποβιβαστούν σε «περιουσία» κατά την έννοια της εν λόγω διάταξης. Συνεπώς, η καταγγελία απορρίφθηκε.  ​

Νέα
Δημοσιεύθηκε στις: 06/07/2016
Το Court of Protection του Ηνωμένου Βασιλείου εξέδωσε απόφαση για δήλωση ασυμβατότητας με την ΕΣΔΑ μέρους της Human Fertilisation and Embryology Act, για λόγους διακρίσεων. Η υπόθεση αυτή αφορούσε ένα παιδί, τον Ζ, ο οποίος γεννήθηκε τον Αύγουστο του 2014 στη Μινεσότα των ΗΠΑ. Ο Ζ συνελήφθη με το σπέρμα του αιτούντος πατέρα και το ωάριο μιας τρίτης δωρήτριας, και εμφυτεύτηκε σε μια έμπειρη άγαμη Αμερικάνα παρένθετη μητέρα, σύμφωνα με το δίκαιο του Ιλλινόις. Μετά τη γέννηση του Ζ, ο πατέρας πέτυχε την έκδοση αναγνωριστικής απόφασης από το αρμόδιο δικαστήριο στη Μινεσότα και αναγνωρίστηκε ως μοναδικός γονέας του Z και καταχωρήθηκε ως τέτοιος στη Μινεσότα. Περισσότερα
Δημοσιεύθηκε στις: 28/06/2016
Ο κυβερνήτης John Bel Edwards έχει αντίστροφη πορεία από τον προκάτοχό του και συμφώνησε να δημιουργήσει ρυθμίσεις που διέπουν τις γεννήσεις με τη μέθοδο της παρένθετης μητρότητας στη Λουιζιάνα Περισσότερα
Δημοσιεύθηκε στις: 18/05/2016
Οι ειδικοί τονίζουν πως εγείρονται σοβαρά ερωτήματα όσον αφορά στην γέννηση ενός παιδιού από μια ηλικιωμένη γυναίκα Περισσότερα