Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η απόφαση να μην επιτραπεί σε μια μητέρα να πάρει τα ωάρια της αποθανούσας κόρης της για θεραπεία γονιμότητας στο εξωτερικό ήταν ορθή.

Η μητέρα προσπάθησε να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της τελικής απόφασης της HFEA, η οποία είχε αρνηθεί τρεις φορές να δώσει την άδεια να πάρουν τα ωάρια που αποθηκεύτηκαν από την κόρη της το 2008 πριν το θάνατό της το 2011 λόγω καρκίνου του εντέρου, στις ΗΠΑ για χρήση σε θεραπεία γονιμότητας (BioNews 801). Η τελική απόφαση βγήκε τον Αύγουστο του 2014.

Η Επιτροπή Τακτικών Εγκρίσεων της HFEA είπε πως δεν υπήρχαν επαρκείς αποδείξεις ότι η κόρη είχε συναινέσει στη συγκεκριμένη χρήση των ωαρίων της από τους γονείς της. Παρά το γεγονός ότι η κόρη είχε δώσει ρητή άδεια να διατηρηθούν τα ωάρια μετά το θάνατό της, δεν διευκρίνισε τι επρόκειτο να απογίνουν αυτά.

Η μητέρα, η οποία αναφέρεται ως κυρία Μ, υποστήριξε ότι η κόρη της, ΑΜ, είχε εκφράσει την έντονη επιθυμία ότι αν πέθαινε, ένα ή περισσότερα από τα ωάριά της να εμφυτευτούν στη μητέρα της και ότι τα παιδιά που θα γεννηθούν να μεγαλώσουν με τους γονείς της. Η κυρία Μ είπε με σιγουριά ότι για την κόρη της τα ωάρια «είχαν δύναμη ζωής και ζούσαν ως οντότητες σε κενό περιμένοντας να γεννηθούν».

«Ήταν σαφές ότι ήθελε τα γονίδιά της να υπάρχουν και μετά το θάνατό της», είπε.

Ωστόσο, η HFEA θεώρησε ότι η ακριβής επιθυμία της ΑΜ για το τι θα συμβεί με τα ωάρια μετά το θάνατό της παρέμεινε ασαφής. Επισήμανε ότι η ΑΜ θα μπορούσε να λάβει μια σειρά από μέτρα για την απόδειξη της επιθυμίας της να κυοφορήσει η μητέρα της τα γονιμοποιημένα ωάρια από ανώνυμο δωρητή σπέρματος, αλλά δεν το έκανε. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν τη χρήση μαρτύρων ή ανεπίσημες συζητήσεις με γιατρούς, κάποιο σημείωμα ή περαιτέρω αναζήτηση πληροφοριών ή συμβουλών.

Αν και κράτησε στάση συμπάθειας, η HFEA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προτεινόμενη χρήση των ωαρίων μετά το θάνατό της δεν ήταν «ακριβώς αυτό που ήθελε (η ΑΜ)».

Αρνούμενος το αίτημα των εναγόντων, ο Δικαστής Ouseley είπε ότι η HFEA είχε το δικαίωμα να καταλήξει στο συγκεκριμένο συμπέρασμα και ότι έπραξε το σωστό. Η HFEA δέχτηκε την κατάθεση της κυρίας Μ, αλλά, αν και ήταν σαφές ότι η ΑΜ ήθελε η μητέρα της να ενεργεί ως παρένθετη μητέρα όσο ήταν εν ζωή, δεν ήταν σαφές ότι αυτό είναι ό,τι ήθελε και μετά το θάνατό της.

Ο δικαστής διευκρίνισε ότι, αν και η συμπλήρωση των σχετικών εντύπων θα έλυνε το πρόβλημα, η απουσία των σωστών εντύπων συναίνεσης «δεν ήταν μοιραίο» για μια απόφαση υπέρ της μητέρας. «Τόσα πολλά σημαντικά θέματα δεν συζητήθηκαν ούτε επιλύθηκαν, όταν υπήρξε χρόνος για όλα αυτά που έπρεπε να συζητηθούν με τη μητέρα και άλλους, και να επιλυθούν», είπε.

Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή δεν κάλυπτε το δικαίωμα να χρησιμοποιεί κανείς τους γαμέτες κάποιου που δεν είχε δώσει ειδική συναίνεση για την αξιοποίησή τους.

Εκτός εάν ασκηθεί επιτυχής έφεση στην απόφαση, τα ωάρια θα πρέπει να καταστραφούν μετά τη λήξη της περιόδου φύλαξης. «Γνωρίζουμε ότι αυτό ήταν ακριβώς ό,τι δεν ήθελε να συμβεί», δήλωσε η κυρία Μ.

Η Natalie Gamble, δικηγόρος που εκπροσωπεί τους ενάγοντες στην υπόθεση, είπε ότι η ΑΜ δεν είχε αντιληφθεί ότι έπρεπε να προσδιορίσει γραπτώς τί ήθελε να συμβεί στα ωάριά της μετά το θάνατό της.

Είπε: «Η υπόθεση αυτή δείχνει πόσο κρίσιμο είναι οι κλινικές (και οι ασθενείς) που αποθηκεύουν τα ωάρια, το σπέρμα ή τα έμβρυα πριν τη θεραπεία του καρκίνου να είναι απολύτως σαφείς για το τι πρέπει να γίνει μετά το θάνατό τους, φροντίζοντας οι επιθυμίες τους να μην εκφράζονται μόνο, αλλά να καταγράφονται ρητά». 

Πηγή: Bionews 807 Antony Blackburn-Starza