Aλέξανδρος Αυλωνίτης
Το Συμβούλιο της Επικρατείας άναψε «πράσινο φως» στην προώθηση σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ), και ένα ειδικό καθεστώς αδειοδότησης αλλά και τακτικών ελέγχων των ΜΙΥΑ από την Εθνική Αρχή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ).
Παρά τη σχετική πρόβλεψη του ν. 3305/05, επί 10ετία εκκρεμούσε το ΠΔ που θα καθόριζε όρους και προϋποθέσεις λειτουργίας με συνέπεια να μην έχουν ελεγχθεί διεξοδικά ούτε αδειοδοτηθεί περίπου 70 τέτοιες μονάδες που λειτουργούν χρόνια στη χώρα μας, αφού και η ΕΑΙΥΑ είχε εξαναγκαστεί να διαλυθεί προ 3ετίας (λόγω της απαξίωσης της από την πολιτεία) και επαναδραστηριοποιήθηκε πρόσφατα.
Το σχέδιο ΠΔ προβλέπει σειρά τεχνικών προδιαγραφών, προσόντων και όρων λειτουργίας των ΜΙΥΑ, αναγκαίων για την παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών, ώστε να αποφευχθούν κίνδυνοι για την υγεία των ιατρικά υποβοηθούμενων γυναικών και να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στην εξωσωματική.
Νόμιμο το ΠΔ
Το ΣτΕ έκρινε καταρχήν νόμιμο το σχέδιο ΠΔ, γιατί με την οργάνωση και στελέχωση των ΜΙΥΑ θεσπίζεται πρόσφορο και επαρκές νομοθετικό σύστημα ελέγχου των ΜΙΥΑ (δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα) στο πλαίσιο της συνταγματικής επιταγής προς το κράτος να παίρνει μέτρα προστασίας της υγείας των πολιτών.
Ωστόσο, το ΣτΕ επέβαλε διορθώσεις, κρίνοντας οριακά νόμιμη (με 1 ψήφο διαφορά) μεταβατική διάταξη που επιτρέπει σε εργαστήρια τα οποία δεν πληρούν τις νέες τεχνικές προδιαγραφές (αλλά διαθέτουν χώρους και εξοπλισμό για την ορθή λειτουργία τους) να αδειοδοτούνται από την ΕΑΙΥΑ, ανάλογα με τον φάκελό τους. Η πλειοψηφία του ΣτΕ έκρινε (154/15) νόμιμη τη ρύθμιση, εφόσον προστεθεί διάταξη που θα υποχρεώνει να βεβαιώνεται με «αναλυτική και τεκμηριωμένη κρίση της ΕΑΙΥΑ» η επάρκεια των εργαστηρίων αυτών να εξασφαλίσουν την ορθή λειτουργία, κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης. Αντίθετα, η μειοψηφία έκρινε ότι δεν δικαιολογείται καμία εξαίρεση από τις νέες προδιαγραφές.
Το σχέδιο ΠΔ προβλέπει την ίδρυση και λειτουργία ΜΙΥΑ με τη μορφή ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και από φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος, με δυνατότητα προέλευσης και από κράτη εκτός ΕΕ. Παράλληλα καθορίζει την ελάχιστη στελέχωση των ΜΙΥΑ, προσόντα και ειδικότητες των απασχολουμένων (ιατρών, εργαστηριακού - νοσηλευτικού προσωπικού), απαγορεύοντας την εργασία σε ποινικά ή πειθαρχικά καταδικασθέντες για σχετικά αδικήματα και επιβάλλοντας πρόσθετο προσωπικό (ανά 150 κύκλους εξωσωματικής) για να αποφεύγονται τυχόν σφάλματα λόγω καταπόνησης. Στις ιδιωτικές ΜΙΥΑ επιβάλλεται διασύνδεση με νοσοκομείο ή κλινική (με τμήμα μαιευτικής) σε απόσταση έως 15 χλμ. για να αντιμετωπίζονται τυχόν επιπλοκές.
Διετής πείρα
Μεταξύ άλλων απαιτούνται τουλάχιστον 2ετής πείρα στον τομέα της εξωσωματικής από τους μαιευτήρες γυναικολόγους, επιστήμονες βιοϊατρικών επιστημών, αναισθησιολόγους, μαίες. Επίσης προσδιορίζονται αναλυτικά τα προσόντα των επιστημονικά υπεύθυνων των ΜΙΥΑ, των εργαστηρίων εμβρυολογίας, οι προδιαγραφές των χώρων και του εξοπλισμού τους, τα πρότυπα ποιότητας και οι διαδικασίες ελέγχου τους.
Προβλέπεται ακόμα μέσω ειδικού λογισμικού η διασύνδεση των αρχείων των ΜΙΥΑ με τα μητρώα της ΕΑΙΥΑ για την ιχνηλασιμότητα του βιολογικού υλικού και την πρόληψη ενδεχόμενων ανεπιθύμητων συμβάντων.
Ρυθμίζεται το καθεστώς τακτικών - έκτακτων ελέγχων των ΜΙΥΑ, με δυνατότητα «παγώματος» ή και ανάκλησης άδειας λειτουργίας, εφόσον παραβιάζονται όροι και προδιαγραφές.
Αλέξανδρος Αυλωνίτης